نهایت ظرفیت بالابر تکفاز به چه میزان است؟

در محیط‌های کارگاهی و بخصوص ساختمان‌سازی، بالابرها نقش ویژه‌ای در تسهیل امور جابجایی مصالح و سایر مواد اولیه دارند به طوری که بدون استفاده از این وسیله عملاً بخشی از پروسه پیشرفت پروژه با کندی چشم‌گیری مواجه خواهد شد. با توجه به همین نقش برجسته بالابر در پروژه‌های ساختمانی، عموماً از آن به عنوان بالابر مصالح یا بالابر ساختمانی نیز یاد می‌شود.

اما در مورد یک بالابر ، مهم‌ترین ویژگی و کلیدی‌ترین بخش از مشخصات آن چیست؟ پاسخ روشن است؛ ظرفیت بالابر ساختمانی. ظرفیت بالابر ساختمانی، مهم‌ترین ویژگی این وسیله بوده و به بیانی دیگر و به شکلی تخصصی، نمایانگر میزان قدرت و توانایی بالابر ساختمانی در انجام وظایف محوله است.

نیازی به توضیح نیست که ظرفیت بیشتر به معنی قدرت بیشتر در جابجایی مواد و مصالح بوده و چه کسی ممکن است از قدرت بیشتر این وسیله راضی نباشد.

بر مبنای همین اهمیت بالای مسئله ظرفیت بالابر ساختمانی، این بار و در این یادداشت تلاش کردیم تا یکی از مسائل و موضوعات مؤثر بر ظرفیت بالابر ساختمانی را بررسی کنیم؛ تک‌فاز یا سه‌فاز بودن موتور. سؤال اصلی در اینجا این است که اساساً بالابر ساختمانی تک‌فاز نهایتاً چه ظرفیتی دارد؟

از قوانین و قواعد کلی پرهیز کنید
دقت داشته باشید که ما در این یادداشت تنها با تکیه بر تجربه بازار و با در نظر گرفتن مدل‌های رایج قصد پاسخ دادن به این پرسش را داریم؛ پس اساساً هیچ قاعده کلی در این مورد وجود ندارد.

این بدان معنی است که شاید شما محصولی با موتور الکتریکی تک‌فاز پیدا کنید، که ظرفیت آن بیش از حد تعیین‌شده در این یادداشت باشد اما در مجموع و در یک نگاه کلی بهتر است در ظرفیت‌های بسیار بالا، به موتورهای الکتریکی، ولو قوی و مرغوب، اعتماد نکنید.

اما پیش از پرداختن به نهایت ظرفیت بالابر ساختمانی تک‌فاز ، بهتر است به این پرسش پاسخ دهیم که در اصل مقصود از بالابر ساختمانی تک‌فاز یا سه‌فاز چیست؟ پس برای پاسخ با ما همراه باشید.

بالابر ساختمانی تک‌فاز و سه‌فاز؛ تفاوت در چیست؟
به شکل خلاصه می‌توان گفت که بالابر ساختمانی تک‌فاز ، از موتور الکتریکی تک‌فاز استفاده می‌کند اما در بالابر ساختمانی سه‌فاز شاهد به‌کارگیری موتور الکتریکی سه‌فاز هستیم. پس با این حساب باید تفاوت را در موتور الکتریکی تک‌فاز و موتور الکتریکی سه‌فاز پی گرفت.

اصلی‌ترین پرسشی که در خرید و فروش بالابر ساختمانی وجود دارد، همین تک یا سه فاز بودن آن است که در ادامه به صورت نکته‌محور تفاوت این دو مورد بررسی خواهد شد.

موتور الکتریکی تک‌فاز، از یک فاز برق متناوب برای کار کردن استفاده می‌کند. یک فاز برق متناوب در اصل همان برق متناوب خانگی است که معمولاً در رنج ولتاژ 220 ولت در اختیار کاربران قرار می‌گیرد.
موتور الکتریکی سه‌فاز، از سه فاز برق متناوب برای کار کردن استفاده می‌کند. به بیانی دیگر در این نوع موتور الکتریکی، به طور همزمان، سه رشته سیم دارای برق متناوب به وسیله وارد خواهند شد. با این حساب در یک نگاه کلی ولتاژ کاری موتور الکتریکی سه‌فاز، بیش از 220 بوده و بسته به نوع محصول بین 300 تا 400 ولت متغیر است.
اما آیا این تمایز در ولتاژ مصرفی، باعث برتری موتور الکتریکی سه‌فاز نیست به موتور الکتریکی تک‌فاز شده است؟ خیر باید به نکات زیر توجه کرد.

همانطور که می‌دانید، در برق متناوب در هر ثانیه، شاهد صدها دور تناوب جریان برق هستیم و به بیانی دیگر برق به طور مداوم قطع و وصل خواهد شد. البته بهتر است بگوییم تغییر قطب می‌دهد. در مجموع این صدها بار قطع و وصل برق، باعث می‌شود وسیله‌ای که از این نوع برق استفاده می‌کند، صدها بار در یک ثانیه خاموش و روشن شود؛ باید دقت داشت که این خاموش و روشن شدن‌ها به قدری سریع است که با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیست. همین خاموش و روشن شدن مداوم باعث ضعف در قدرت وسیله خواهد شد.
اما در برق سه‌فاز، با ترکیب کردن سه فاز مختلف برق متناوب، دیگر شاهد قطعی برق نیستیم زیرا هر بار که یکی از فازها به صفر رسیده و اصطلاحاً خاموش است، فاز دیگری به حد بالای جریان رسیده و اجازه نمی‌دهد تا جریان کلی برق حتی برای مدت کوتاهی قطع شده و در عملکرد وسیله وقفه‌ای ایجاد شود. این یعنی موتور الکتریکی با استفاده از برق سه‌فاز به صورت پیوسته روشن است و اعمال نیرو می‌کند.
همین تفاوت فوق باعث ظرفیت و قدرت بیشتر در موتور برق سه‌فاز شده است. حال با در نظر داشتن موارد فوق در مورد تفاوت بالابر ساختمانی تک‌فاز با سه‌فاز می‌توان به تفاوت ظرفیت این دو و اهمیت آن در خرید و فروش بالابر ساختمانی پرداخت.

نهایت ظرفیت بالابر ساختمانی تک‌فاز
با توجه به موارد طرح شده در بخش پیشین، موتور الکتریکی که از برق تک‌فاز در عملکرد خود بهره می‌گیرد، به مراتب ضعیف‌تر است. پر واضح است که بالابر مصالح تک‌فاز از این موتور در ساختار خود استفاده می‌کند و بر همین مبنا، می‌توان گفت این وسیله در ظرفیت‌های 350 کیلوگرم کاربردی است.

اما در ظرفیت 500 و 750 کیلوگرم که برای پروژه‌های بزرگ‌تر ساختمان‌سازی، کاربردی نبوده و در این ظرفیت‌ها باید از بالابر مصالح سه‌فاز استفاده شود.

البته همانطور که در بخش ابتدایی گفته شد، ممکن است در موارد نادری بتوان بالابر ساختمانی تک‌فازی با حداکثر ظرفیت 500 کیلوگرم را نیز در بازار یافت اما در این مورد باید حتماً خرید با نهایت احتیاط انجام‌شده و جوانب مختلف موضوع سنجیده شود. پس در یک نگاه کلی تا ظرفیت 350 کیلوگرم از مدل‌های تک‌فاز استفاده شود.

دو نکته مهم

دو نکته در این بین اهمیت بالایی دارند. ابتدا در نظر داشته باشید که ظرفیت‌های اعلام‌شده اسمی هستند و در عمل ظرفیت تمام انواع بالابر مصالح کمتر است. مثلاً در همین بالابر 350 کیلویی، حداکثر ظرفیت مطمئن بار 250 کیلوگرم است.

پس برای دقت بیشتر در بیان موضوع باید گفت که اگر مصالحی با وزن بیش از 250 کیلوگرم را در کارگاه خود جابجا می‌کنید، باید به سراغ بالابر ساختمانی سه‌فاز بروید.

نکته حائز اهمیت دیگر، این است که تک‌فاز یا سه‌فاز بودن یو محصول به خودی خود، ضامن قدرت و دوام آن نیست. قطعاً باید تصمیم نهایی در این مورد، به سنجیدن جوانب و اجزای دیگری منوط شود؛ به طور مثال گیربکس، مرغوبیت و کیفیت ساخت موتور، طراحی و شکل ساخت چارچوب و بدنه و بسیاری از موارد مهم دیگر.



منبع: nikacorp.com